Een keurmerk is een bewijs dat een organisatie, persoon, product of proces een bepaalde eisen voldoet. Er worden goede eigenschappen zoals kwaliteit, duurzaamheid of vakkundigheid mee aangetoond en geeft daarmee het vertrouwen dat het goed zit. Zijn er misstanden in een sector? Heeft er een groot ongeluk of schandaal plaatsgevonden? Dan wordt er al snel geroepen dat er een keurmerk nodig is waarmee de goede professionals, producten of organisaties zich kunnen onderscheiden.
Bij het ontwikkelen van een keurmerk komt meer kijken dan je denkt. Een succesvol keurmerk heeft goed opgezette methodes voor keuring en heeft daarnaast ook een grote waarde als merk. Het is bekend en gewild in de markt. De volgende beelden beschrijven de belangrijkste basisregels om te zorgen voor een goed keurmerk met impact.
Essentieel voor de geloofwaardigheid van een keurmerk is het draagvlak. Dit wordt bepaald door wie er hebben meegewerkt aan het keurmerk. Met een goede stakeholderanalyse krijg je duidelijk in beeld wie er betrokken moeten worden. Kijk hierbij zo breed mogelijk en betrek alle relevante stakeholders vanaf het begin.
Het vaststellen van de eisen voor het keurmerk is een afweging tussen haalbaarheid en geloofwaardigheid die met alle belanghebbenden gemaakt moet worden. Een open en gelijkwaardig proces is van groot belang om te zorgen dat de betrokken het eens worden en achter het keurmerk staan.
Keurmerken zijn bedoeld om de keurmerkhouders zich positief te laten onderscheiden in de markt. Het moet de keurmerkhouders in staat stellen om hun producten of diensten beter te verkopen en hiervoor is het van belang dat er vraag is naar producten of diensten met het keurmerk.
Die vraag is er als het duidelijkheid en zekerheid verschaft over een onderwerp dat belangrijk wordt gevonden door wetgevers, afnemers of andere stakeholders, bijvoorbeeld kwaliteit of duurzaamheid. De basis voor de ontwikkeling van een keurmerk is dus de vraag ernaar in de markt. Vorm hier dus vooraf een goed beeld over: Wie vraagt om dit keurmerk? En hoe waarderen zij dit in hun keuze voor producten of diensten?
Als de eisen voor het behalen van het keurmerk zijn vastgesteld, is het klaar voor gebruik. Het werk zit er op lijkt het, maar het werk begint dan pas. Een keurmerk beheren vereist continue inspanning voor beheer, het gaat niet vanzelf.
De praktijk is altijd weerbarstiger dan de theorie, dus er zullen vraagstukken opkomen uit de beoordelingen waar nog niet over was nagedacht, of die anders zijn dan men had voorzien. Er moet ook toezicht zijn op de juiste beoordeling van de eisen. Ook moet regelmatig beoordeeld worden of de eisen uit het keurmerk nog actueel zijn, anders verliest het zijn relevantie. Zorg dat dit werk goed georganiseerd is en dat er een goede businesscase is voor de dekking van de beheerkosten.
Volgens de trias politica (Montesquieu) is het noodzakelijk dat de wetgevende, de uitvoerende en de rechtsprekende macht in een land bij verschillende instellingen liggen.
Zo is het ook bij een keurmerk van belang dat er een duidelijke scheiding is tussen het:
(1) bepalen van de eisen,
(2) het uitvoeren van de beoordelingen op basis van de eisen en
(3) het toezicht op deze beoordeling en het gebruik van het keurmerk in de praktijk.
Dit zorgt dat het systeem eenduidig, neutraal en eerlijk is.
Perfect is the enemy of good. Het keurmerk moet geen meesterwerk worden in de zin dat het uitgaat van volledige perfectie.
De eisen voor het behalen van het keurmerk moeten voldoende zwaar zijn om geloofwaardig te zijn, maar haalbaar genoeg voor keurmerkhouders om te kunnen voldoen en de kosten voor het voldoen te laten opwegen tegen de baten.
Zorg dat de eisen voor het behalen van het keurmerk goed doordacht zijn, maar ga er ook vanuit dat in de praktijk nog verbeteringen moeten plaatsvinden. Daarom geldt voor een keurmerk in meerdere opzichten: goed is goed genoeg!
Reacties of meer weten? Mail naar harmen@willemse.nu